Od 9 do 13 marca w naszej szkole miało miejsce szereg atrakcji związanych z Dniami Kultury i Historii Żydów. Pomysł propagowania bogatego dziedzictwa żydowskiego w tym roku został ukierunkowany na Żydów wrocławskich, na ich tożsamość kulturową i religijną oraz dorobek cywilizacyjny. Zależało nam na zwróceniu uwagi uczniów na rolę, jaką odgrywała gmina żydowska, szczególnie w XIX i I poł. XX w., w kreowaniu miejskiej tkanki urbanistyczno-architektonicznej, jak i przestrzeni mentalnej z bujnym i zróżnicowanym życiem naukowym, artystycznym, społecznym i ekonomicznym Wrocławia. Jednocześnie ważne dla nas było przybliżenie kultury żydowskiej, jej religii oraz życia w diasporach na przestrzeni wieków.
Wystawy i kiermasz ciast
W efekcie od poniedziałku na korytarzach szkoły uczniowie mogli poznać sylwetki słynnych wrocławian pochodzenia żydowskiego. Barwne plakaty, autorstwa uczniów, pozwalały wejść w świat żydowskich obyczajów zwiazanych z poszczególnymi świętami religijnymi, a także poczytać o zasadach kuchni koszernej i specyfice wybranych, niezwykle smakowicie prezentujących się na zdjęciach, potraw. Gotowość uczniów do przygotowania potrzebnych plakatów okazała się tak duża, że w efekcie zabrakło nam w szkole miejsca, by zaprezentować wszystkie dostarczone prace. Ponadto nie do przecenienia był udział uczniów, którzy przygotowali na czwartek potrawy wg przepisów typowych dla kuchni żydowskiej. Pyszne ciasta i ciasteczka oferowano następnie na stoisku z żydowskimi słodkościami, zaś niemały dochód z ich sprzedaży przeznaczony został na pomoc osobom potrzebującym.
Sesja naukowa
W czwartek odbywała się w szkole sesja naukowa poświęcona wrocławskim Żydom obejmująca nastepujące prezentacje:
- Śladami wrocławskich Żydów – ludzie i miejsca – wykład wygłoszony przez Agatę Rusnak-Kozłowską, nauczyciela wok-u,
- Nie tylko jidisz-mame – kobiety żydowskie w przestrzeni publicznej – wykład wygłoszony przez dr Joannę Lisek, przedstawiciela Zakładu Studiów Żydowskich na Uniwersytecie Wrocławskim
- Wrocławska Gmina Żydowska dzisiaj – wykład wygłoszony przez Magdę Dorosz, Dyrektora Zarządzajacego Wrocławską Gminą Żydowską
Gośćmi honorowymi sesji byli: wrocławski rabin Tyson Herberger, Aleksander Gleichgewicht – Przewodniczący Gminy oraz prof. Marcin Wodziński, kierownik zakładu Studiów Żydowskich na UW. Szanownym gościom bardzo serdecznie dziękujemy za przybycie, a szczególne słowa uznania kierujemy wobec pana Aleksandra Gleichgewicht za interesującą wypowiedź podsumowującą wspomniane wystąpienia.
Wyjście do synagogi pod Białym Bocianem
Ponadto w czwartkowe popołudnie chętni uczniowie z nauczycielami odwiedzili wrocławską synagogę Pod Białym Bocianem, po której oprowadzała nas niezwykle życzliwa i komptetentna pani przewodnik, przybliżając zwiedzającym tajniki żydowskich obrządków i zasad życia.
Noc filmowa
Ostatnim wydarzeniem, zamykającym całą imprezę, była noc filmowa, rozpoczynająca się w piątkowy wieczór i trwająca całą noc z piątku na sobotę. Grupa chętnych uczniów i nauczycieli spędziła czas na oglądaniu filmów o tematyce żydowskiej. Pierwsza projekcja poprzedzona była warsztatami pisma hebrajskiego, z którego tajnikami zapoznawała chętnych Anna Felińska-Junka ze szkoły Dialogu Kultur Etz Chaim. Potem podpatrywalismy, jak ze swoimi żydowskimi korzeniami poradzi sobie rodzina ukazana w filmie I. Cywińskiej pt. Cud purymowy. Komediowe ujęcie przedstawionych w filmie problemów nie przesłoniło jednak problematyki antysemityzmu, obecnej w filmie, co zaowocowało żywą dyskusją po projekcji. Po wspólnej kolacji przyszedł czas na kolejne filmy: dzięki filmowi Oczy szeroko otwarte mogliśmy przyjrzeć się niezwykle poetycko i malarsko przedstawionym realiom życia we współczesnej orodoksyjnej dzielnicy Jerozolimy. Dylematy moralne głównego bohatera sprowokowały kolejne rozmowy – o miłości, namiętności i próbach życia w zgodzie z wiarą w zamkniętej, ortodoksyjnej społeczności. Także po tym filmie zrobiliśmy sobie krótką przerwę – tym razem na zajęcia sportowo-relaksacyjne. Ostatni film wieczoru pozostawił nam pod powiekami baśniową opowieść o ucieczce Żydów przed Holocaustem. Niezwykły film, Pociąg życia, w ciepły, życzliwy i nostalgiczny sposób przedstawia społeczność małego sztetla, która decyduje się… deportować samą siebie, by w ten sposób oszukać nazistów i własnym pociągiem dotrzeć do Palestyny. Odrealniona historia, odważnie wykorzystująca komizm, by mówić o tragicznym doświadczeniu XX wieku, okazała się doskonałym zwieńczeniem wieczoru.
Po poranym przebudzeniu się w auli (w której oglądaliśmy filmy, a potem w „schroniskowych” warunkach kładliśmy się spać) uczestnicy nocy filmowej – zarówno nauczyciele, jak i uczniowie – mieli poczucie, że zanurzenie się w świecie filmu i niespieszne dyskusje toczone na karimatach, to świetny pomysł, wart powtórzenia. Kolejne noce filmowe, związane juz z inną tematyką, z pewnością przyciągną fanów kina i rozmów ciągnących się jeszcze długo po zakończeniu projekcji.
Podsumowując – impreza udała się w odczuciu zaangażowanych osób znakomicie, a szczególne podziękowania i słowa uznania należą sie wszystkim uczniom i nauczycielom, bez pracy których impreza ta nie przyjęłaby takiego kształtu i rozmiarów.
Jednym z podstawowych postulatów imprezy jest jej cykliczność i już dziś pragniemy wszystkich zaprosić do udziału w przyszłorocznych Dniach Kultury i Historii Żydów, które poświęcimy opowiadaniu o Żydach polskich. Planujemy podtrzymywać, w tak miłej atmosferze rozpoczętą, współpracę z Wrocławską Gminą Żydowską i wrocławską Judaistyką UWr, a o szczegółach kolejnych warsztatów języka, tańca czy spotkań kulturalnych w Centrum Informacji Żydowskiej przy Włodkowica 9 lub na Uniwersytecie Wrocławskim, będziemy informować w miarę pojawiania się tych inicjatyw.
Agata Rusnak-Kozłowska,
Ewa Suliga – Sawa
